Month: February 2022

Ժամանակով Կատուն ճոն էր,
Շունն էլ գլխին գդակ չուներ,
Միայն, գիտեմ ոչ` որդիանց որդի,
Ճանկել էր մի գառան մորթի:

Եկավ մի օր, ձմեռվան մտին,
Կատվի կուշտը տարավ մորթին:

— Բարի աջողում, ուստա Փիսո,
Գլուխս մրսեց, ի սեր Աստծո,
Ա՛ռ էս մորթին ու ինձ համար

Մի գդակ կարի գլխիս հարմար:
Վարձիդ համար միամիտ մնա՛,
Համա-համա շատ չուշանա:

— Աչքիս վրա, քեռի Քուչի,
Մի գդակ ա, հո մի քուրք չի․

Քու թանկագին խաթեր համար
Ուրբաթ օրը համեցեք տար:
Փողի մասին ավելորդ ա,
Մեր մեջ խոսելն էլ ամոթ ա,
Ի՜նչ մեծ բան ա, տո՜, հե՛ր օրհնած,

Միա՜յն, միա՜յն մի գդակի վարձ:

Ուստեն եկավ քուրքը հագին,
Շանը տեսավ, բեղի տակին
Իրեն-իրեն քիչ փնթփնթաց,

Ու մուշտարու վրա թնդաց.
— Ցուրտը տարա՞վ… վա՜հ, տնա՛շեն,
Չես թող անում մի շունչ քաշեն.
Հեշտ բան հո չի՞, հլա նոր եմ
Ցրցամ տվել, թե որ կարեմ:

— Դե հե՛ր օրհնած, էտե՛նց ասա,
Էդ բարկանալդ էլ ընչի՞ս ա:
Փող եմ տվել, վախտին կարի,
Թե չէ` ասա, էգուց արի:
Համ ասում ես, համ չես կարում,

Համ խոսում ես, վրես գոռում,
Հա՛մ, հա՛մ, հա՛մ, հա՛մ,
Քանի, ախպեր, գնամ ու գամ…
Ասավ Քուչին ու նեղացած
Վերադարձավ գլուխը բաց:

0

Ուստա Կատուն կոտրն ընկավ,
Գլուխն առավ ու մի գիշեր
Հայդե՛, կորավ. էն կորչիլն էր․․․

Էն օրվանից մինչև օրս էլ
Շունն էս բանը չի մոռացել,
Մտքում հլա դեռ պահում ա,
Որտեղ Կատվին պատահում ա,
Վեր ա թռչում, վրա վազում,

Իրեն մորթին ետ ա ուզում.
Իսկ սևերես Կատուն հանկարծ
Ետ ա դառնում ու բարկացած
Փշտացնում ա. մթամ նոր եմ
Ցրցամ տվել, թե որ կարեմ:

Շունը գնաց եկավ և հանդիպեց

մի ձի ին ձինին  ձին հարցրեց

ինչ է պատահել շունն ասաց

կատուն ինձ համար մի

գդակ չի գործի

ձին ասաց ես կգործեմ

քո համար։ Շունն ասաց

կգործես իմ համար,

ձինն ասաց

այո Շունն էլ գնաց կա

տվի մոտ ասաց գնդակս

պատրաստ է կատուն ասաց։

Ոչ պատրաստ չի

շունն էլ գնաց քտելու

արևը բարձրացավ

և շունն էլ  գնաց գնաց

ձին ասաց ես քո համար,

գդակ էմ պատրաստել

շունն էլ վերձրեց գդակը

և ասաց շնորակալ էմ

ձի շունն էլ գդակը

դրեց գլխին և գնաց իր տուն։

Ացտեկներն այս քարին բնորոշ կապտականաչ գույնը զուգակցել են երկինքն ու երկիրը, արևն ու կրակը միավորող փիրուզե օձին։ Փիրուզը նաև Թսեփոնեյի, յունոնայի քարն է։ Հին Հունաստանում լազուրիտը համարվել է սիրո խորհրդանշան՝ Աֆրոդիտեի քարը։

Մագնիզաքարը պատկերվել է եգիպտական արևի աստված Գորի հետ։  Զարդատուփում պահվող  զարդաքարերը համեմատվում են ենթագիտակցության մեջ փակված կռահողական գիտելիքների հետ։ Անգամ կենցաղային։ Հնագույն ժամանակներից  քարերն օգտագործվել են բուժական նպատակներով։ Թանկարժեք քարերի   վերնագրում էին նաև թունավորումներից

էշի անկաջում քնել-Առօրյա անցուդարձից կտրված՝ անտեղյակ

ականջի հենև կցել-Չլսելու տալ, ուշադրություն չդարձնել

ականջին օղ անել-Մեկի պատվերը՝ խրատը՝ բացատրությունը մտքում պահել

ակնջ դնել-Գաղտնաբար լսել

ականջին հասնել-Միջնորդաբար մի բան լսել՝ իմանալ, լսողությանը հասնել

աջք ծակել-Նախանձ շարժել

աջքը դռանը մնալ-Մեկի գալուն սպասել

առյուծ կաթ խմել-

բախտավոր աստղի տակ ծնվել-

բարիսամարացի-

բերանը բաց-զարմացած

գլուղ հանել-հասկանալ-

ջուր ծեծել-

գլուղ հարդուկել-

ձանձրացնել-

աջք ջուր կտրել-

գլուխ դնել-

երես դարձնել-

երեսը պինդ-

երես տալ-

երես ընկնել-

աջքից ընկնել-

Լինում է  մի երկիր։ Այս երկրում բոլոր մարդիկ ուրախ էին լինում։ Այս երկրում միյայն մի մարդ  տուն չուներ և շատ տխուր էր։  Նա ուրիշ քաղաք է  գնոււմ,  գալիս և մի տուն է գտնում։ Այդ տան մեջ է մտնում  և ասում․ ——Բարև ձեզ, կարող եմ մնալ այստեղ։  և նա տեսավ որ այստեղ ապրումեն գայլերը փախչեց գնաց գնաց և մի գյուղ գնավ գնաց գյուղ և ասաց կարողեմ մնալ այստեղ։  Մարդիկ ասացին  տները քիչ էն  այդ մարդնել գնաց գնաց և գնավ մի գանձեր գնավ և վերձրեց գանձեր և գնաց իր քաղաք և ասում կարողեմ տուն գնել մարդիկ ասացին այո   մարդ գանձ էր տվեց։ իրենց և գնեց  իր համար տուն։

Լինում է  մի երկիր։ Այս երկրում բոլոր մարդիկ ուրախ էին լինում։ Այս երկրում միյայն մի մարդ  տուն չուներ և շատ տխուր էր։  Նա ուրիշ քաղաք է  գնոււմ,  գալիս և մի տուն է գտնում։ Այդ տան մեջ է մտնում  և ասում․ ——Բարև ձեզ, կարող եմ մնալ այստեղ։  և նա տեսավ որ այստեղ ապրումեն գայլերը փախչեց գնաց գնաց և մի գյուղ գնավ գնաց գյուղ և ասաց կարողեմ մնալ այստեղ։  Մարդիկ ասացին  տները քիչ էն  այդ մարդնել գնաց գնաց և գնավ մի գանձեր գնավ և վերձրեց գանձեր և գնաց իր քաղաք և ասում կարողեմ տուն գնել մարդիկ ասացին այո   մարդ գանձ էր տվեց։ իրենց և գնեց  իր համար տուն։